Hoàng Hưng
Ba mươi năm kể từ buổi chiều oan
nghiệt ấy, khi chiếc xe bịt bùng chở mình từ đồn Công an Hàng Bạc về
thẳng Hỏa Lò, mở đầu vụ án văn tự có lẽ là kỳ quái nhất trong lịch sử
Việt Nam hiện đại
Ba mươi năm thoắt như
giấc mộng. Kể từ buổi chiều oan nghiệt (ngày 17/8/1982) khi chiếc xe bịt
bùng chở mình từ đồn Công an Hàng Bạc về thẳng Hỏa Lò, mở đầu vụ án văn
tự có lẽ là kỳ quái nhất trong lịch sử Việt Nam hiện đại. Đến hôm nay
vẫn không biết nên cười nhiều hơn hay mếu nhiều hơn! (Chi tiết vụ án đã
được kể trong bài “Về Kinh Bắc: một vụ án “hậu Nhân Văn” viết nhân dịp kỷ niệm 25 năm ngày ra tù, 2010).
Hôm nay nhắc lại chuyện cũ vì một kỳ duyên mới: Sau
30 năm, thật bất ngờ gặp lại cố tri, “tang vật” chính của vụ án: tập
chép tay Về Kinh Bắc mà anh Hoàng Cầm chép tặng, với chữ ký của
người can tội “lưu truyền văn hóa phẩm phản động” (tức là tôi) xác nhận
trên từng trang. Trang đầu Hoàng Cầm viết bằng chữ đỏ: Chép gửi Hoàng Hưng, cho mai sau của chúng ta. Hànội tháng Tám 1982, với hình vẽ đầu một cô gái đẹp. (Mười hai năm sau, cái “mai sau” ấy thành hiện thực, khi Về Kinh Bắc được
xuất bản chính thống, anh Hoàng Cầm vẽ lại bìa tập thơ có hình cô gái y
như thế để tặng tôi và một số người thân). Kèm một trang có hình vẽ màu
nước ba cái lá (chắc là “lá Diêu Bông”) mà anh Văn Cao vẽ làm bìa tập
thơ theo yêu cầu của tôi. Lại thêm cái bìa montage siêu thực mà ông Trần
Thiếu Bảo hứng chí làm chơi. Nhưng thiếu những phụ bản mà tôi xin họa
sĩ Bùi Xuân Phái vẽ cho, thể hiện các cô gái quan họ quen thuộc của ông.
Các cô giờ lưu lạc nơi đâu?
Chẳng biết con đường lòng vòng nào đã đưa “tang vật”
này đến tay nạn nhân-chủ nhân của nó sau 30 năm lưu lạc. Còn nhớ 10 năm
trước, trong ngày sinh nhật thứ 80 của Hoàng Cầm tại nhà thi sĩ, thiếu
tướng Phạm Chuyên, giám đốc CA Hà Nội, đã hứa trước mặt nhiều văn nghệ
sĩ là sẽ tìm để trả cho tôi báu vật này. Ít lâu sau ông bắn tin là tìm
không thấy. Thì ra nó đã lọt ra ngoài từ bao giờ!
Thì giờ đây cũng có thể coi là “châu về hợp phố”! Có phải Ý Trời để chính thức khép lại mọi ân oán của vụ kỳ án này?
Đối với hai nạn nhân của vụ “Về Kinh Bắc”, anh Cầm
thì đã ngậm cười nơi chin suối, còn tôi cũng dần dần “ngộ” lẽ tha thứ và
thương cảm của Đức Như Lai, chuyện ân oán chẳng còn bận tâm.
Nhưng chừng nào những người hữu trách vẫn không chịu
thay đổi cái chính sách gọi theo từ nhà Phật là “vô minh” – vẫn tìm cách
dập tắt các tác phẩm nghệ thuật, báo chí, nói rộng ra là các tư tưởng
mà họ tùy tiện áp đặt tội danh “phản động”, bất chấp sự thực là những
tác phẩm ấy không cần chờ quá lâu để được xã hội tôn vinh – thì ân oán
còn “trùng trùng giao kết căn duyên” (Nhập Môn, thơ HH).
Tôi đã có lần nói với các sĩ quan an ninh “làm việc”
với mình: “ Các anh nên nhớ rằng chính trị là chuyện nhất thời, còn văn
hóa thì sống mãi.” Nay muốn nói thêm: Chính trị hóa văn hóa là tự chuốc
họa cho chính mình, vì tự tạo ra kẻ thù không đáng có. Thay vì thế, xin
hãy một lần thực tập “pháp môn lắng nghe”, lắng nghe những tiếng nói
khác biệt, những tiếng nói phản biện, cả những tiếng nói đối lập. Đó là
con đường duy nhất để đạt được sự đồng thuận của dân tộc trước hiểm họa
lớn lao của đất nước.
Hôm nay, nhân kỷ niệm 30 năm vụ “Về Kinh Bắc”, tình
cờ cũng là năm sinh nhật thứ 90 của Hoàng Cầm, thứ 70 (đã là “xưa nay
hiếm”) của bản thân, tôi xin trân trọng công bố toàn vẹn bản chép tay
quý báu của Hoàng Cầm với tranh bìa của Văn Cao và Trần Thiếu Bảo. Đây
cũng là mở đầu cho việc lần lượt công bố trên mạng mấy bản thảo của tôi
đã nhiều năm nay không xin được giấy phép xuất bản. Xét thấy mình thật
vô duyên, cứ cố “xin” mãi mà người ta không “cho”, mà có cho thì chắc
cũng chỉ in được vài trăm cuốn không biết có ai mua trong tình hình
khủng hoảng thị trường sách in hiện nay, vậy tội gì mình không EBook cho
nó “phẻ” (*)? Tôi bèn coi đây là mở đầu cho bộ sưu tập HHEBOOKS, trước
hết phục vụ cho bản thân, sau đó là chia sẻ với đồng bào mạng, mong nhận
được ít nhiều đồng cảm.
Tháng 8/ 2012
Hoàng Hưng
(*) Xin bấm vào đường dẫn dưới đây để xem toàn văn cuốn “Về Kinh Bắc” chép tay này.
Attachments
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét